Etimolojik kökeninden de anlaşılacağı gibi (Locus, Latince “yer” anlamına gelmektedir) lokalizasyon, bir lokasyonda üretilen bir ürünün, satılacağı lokasyona kadar geçirdiği işlemlerin bütünüdür.
Peki A ülkesinde üretilen bir ürün ya da hizmet, B ülkesine giderken neden “değişmek” zorundadır? Bir ürünü kullanabilmemiz için öncelikle ürünün dilinden anlamamız, daha doğrusu ürünün bizim dilimizde konuşması gerekir. Sadece dil yetmez. Bu ürünün B ülkesinin kültürüne uyması, işlevlerini B ülkesinde devam ettirebilmesi ve bu ülkede yasal açıdan da kabul edilebilir olması lazım. İşte tüm bu işlemleri sizin için kim yapıyor; bu ürüne dilinizi, kültürünüzü, yasalarınızı kim öğretiyor? Lokalizasyon, yani Türkçesiyle “yerelleştirme” şirketleri ve emekçileri.
Lokalizasyon, dünyayı pazar olarak gören her firmanın ihtiyaç duyduğu bir süreçtir. Hatta, olmazsa olmazıdır.
Lokalizasyonu, işlevsel, kültürel ve legal olarak sınıflandırmak mümkün.
- İşlevsel lokalizasyon, bir ürünün işlevini gireceği pazarda yerine getirmesini sağlayan bir süreçtir. Türkiye’de araba ürettiğinizi ve İngiltere’ye ihraç ettiğinizi düşünün. Eğer direksiyonun yerini lokalize etmezseniz trafikte “biraz” kaosa neden olabilirsiniz ya da Türkiye’de satın aldığınız arabanın “kaç mil” yaptığı sizin için bir şey ifade etmezken “kaç km” yaptığı sizin için önemlidir.
- Kültürel lokalizasyon, bir ürünü gireceği pazarın kültürüne uygun hale getirmeyi, o pazarda satışların artmasını sağlayacak tüm kültürel değişiklikleri içerir. Dünyaca ünlü ve Amerikan menşeli bir fast food zincirinin ramazan menüsü ya da yabancı bir içecek markasının 23 Nisan’da çocuklara yönelik reklam vermesi buna örnek gösterilebilir.
- Legal lokalizasyon, ürünün, satılacağı ülkenin kanunlarına uygun hale getirilmesidir. Yiyeceklerden domuz ürünlerini kaldırmak, ülke isimlerinin lokalizasyonu (örneğin, Avrupa’nın “FormerYugoslav Republic of Macedonia” olarak adlandırdığı ülkeyi biz “Makedonya” olarak tanıyoruz) legal, yani yasal lokalizasyona örnektir.
Gördüğünüz gibi lokalizasyon her yerde. Yediğimiz yemekte, bilgisayarımızda, kitaplarımızda, kullandığımız ilaçta, imzaladığımız sözleşmede, izlediğimiz filmde, yasalarımızda, telefonumuzda; hayatımızın içinde.
Yerelleştirmenin detayları, aşamaları, araçları, zorlukları, yerelleştirmede görev alan kişiler ve görev dağılımları ise başka yazıların konusu.